Solidaridad, deelnemer van het eerste uur, blijft kritisch op de voortgang. Directeur Heske Verburg: “Na vier jaar merken de mijnwerkers en hun gezinnen nog niets van de resultaten van het goudconvenant.” Wereldwijd werken en leven zo’n 22 miljoen mijnwerkers onder vaak gevaarlijke omstandigheden in kleinschalige goudmijnen. Solidaridad wil met haar deelname aan het convenant deze mijnwerkers ondersteunen.
Het goudconvenant heeft nog één jaar te gaan. Verburg: “Dat laatste jaar is cruciaal. Gelukkig is er los van het convenant nu Nederlandse en Europese wetgeving in voorbereiding, die van duurzaam en verantwoord ondernemen de norm moet maken. Ik roep iedereen op om de petitie voor deze wetgeving te tekenen.”
Hoe zat het ook alweer met het goudconvenant?
Samenwerken met leveranciers aan verantwoorde mijnbouw
De voorzitter van het goudconvenant Giuseppe van der Helm en Heske Verburg hopen dat in het vijfde en laatste jaar van het goudconvenant een belangrijke horde kan worden geslecht: het gesprek aangaan met de belangrijkste buitenlandse goudsmelterijen en -raffinaderijen over verantwoorde mijnbouw en samenwerking met de kleinschalige goudmijnbouw. Dat kan alleen samen met de deelnemende bedrijven.
Een deel van de bedrijven rapporteert inmiddels over de goudsmelterijen en -raffinaderijen waar ze hun goud inkopen. Een werkgroep van het convenant onderzocht tien raffinaderijen die regelmatig aan Nederland leveren en selecteerde er vier voor gesprekken in het komende jaar. Op de agenda staan zaken als de herkomst van het goud, de omstandigheden waaronder het goud is gewonnen en het inkopen van goud van kleinschalige mijnbouwers.
Goud uit kleinschalige verantwoorde mijnbouw naar Nederland
Een andere taakgroep die afgelopen jaar is opgericht door het convenant, heeft als doel om goud uit kleinschalige verantwoorde mijnbouw naar Nederland te halen. De werkgroep heeft een intentieverklaring uitgewerkt waarmee bedrijven hun interesse in goud uit kleinschalige verantwoorde mijnbouw kenbaar kunnen maken aan hun leveranciers.
Voor projecten in Oost-Afrika hebben Philips, NXP en Fairphone al een intentieverklaring tot aankoop van kleinschalig gewonnen goud getekend. Júlia Knauer Carvalho, manager conflictmineralen van Philips legt uit waarom: “Philips koopt componenten waar goud in zit en wil invloed uitoefenen op de problemen in de goudmijnbouw. We willen bijdragen aan oplossingen door gepaste zorgvuldigheid en samenwerking met andere belanghebbenden.” Tirza Voss, duurzaamheidsmanager van Fairphone vult aan: “Een van onze doelen is om andere bedrijven te stimuleren om samen te werken met kleinschalige mijnbouwers om verbetering te realiseren.” Verburg: “Als meer Nederlandse bedrijven goud uit kleinschalige mijnbouw willen kopen, kunnen we met goudraffinaderijen afspraken maken over de inkoop. Als dat lukt kunnen we met het convenant eindelijk echt iets betekenen voor de mijnbouwers en hun gezinnen. Zo laten we zien dat kleinschalige verantwoorde goudmijnbouw een goed alternatief is.”
“Als meer Nederlandse bedrijven goud uit kleinschalige mijnbouw willen kopen, kunnen we met goudraffinaderijen afspraken maken over de inkoop. Als dat lukt kunnen we met het convenant eindelijk echt iets betekenen voor de mijnbouwers en hun gezinnen.”
– Heske Verburg, directeur Solidaridad
Het proefproject in Oeganda waaraan Solidaridad een bijdrage leverde, en dat werd uitgevoerd door een groot consortium van partners onder leiding van Fairphone, boekte beperkt resultaat mede door de corona pandemie. Opnieuw blijkt daaruit hoe kwetsbaar de mijnwerkers en hun gezinnen zijn. Maar nieuwe initiatieven maken inkoop van goud uit de kleinschalige goudmijnbouw op korte en middellange termijn een realistisch en verantwoord alternatief.
De partijen in het goudconvenant zijn nu in gesprek over het inkopen van goud uit kleinschalige mijnbouw in Oost-Afrika. Dit goud is afkomstig uit projecten waar Solidaridad samenwerkt met deelnemers aan het goudconvenant zoals Fairphone en Aunexum. Paul Buitink, algemeen directeur van de Aunexum Groep: “Wij delen onze kennis over de wereldwijde goudhandel met Solidaridad om een eerlijke handelsketen voor goud te ontwerpen en de positie van kleinschalige mijnbouwers in de handelsketen te verbeteren.”