Wat is het probleem?
De koffiesector staat voor grote uitdagingen:
- De koffiesector genereert genoeg waarde voor alle spelers in de keten, maar de winsten komen niet terecht bij de koffieboeren.
- Klimaatverandering heeft een steeds grotere impact op het leven van de koffieboeren. Door overstromingen en hogere temperaturen nemen vruchtbaarheid en opbrengst van het land af. Daarnaast is er steeds minder landbouwgrond beschikbaar voor de koffieteelt.
- De vraag naar duurzame koffie neemt toe, maar weinig koffieboeren hebben toegang tot de middelen en kennis om aan duurzaamheidseisen te voldoen.
Wat is de oplossing?
Als we ons dagelijks bakje koffie in de toekomst willen blijven drinken, is het belangrijk dat alle koffiemerken hun verantwoordelijkheid nemen en koffiebonen op een eerlijke manier inkopen. Dit stelt boeren in staat om een leefbaar inkomen te verdienen.
Een leefbaar inkomen is een inkomen dat – na aftrek van de kosten voor productie – genoeg is om eten en kleding van te kopen, kinderen naar school te sturen, medische zorg van te betalen, een dak boven je hoofd te hebben en een klein beetje extra te hebben voor noodsituaties (bron: goedekoffie.nl). Wanneer koffieboeren een leefbaar inkomen ontvangen:
… kunnen ze investeren in duurzame productiemethoden. Denk bijvoorbeeld aan het planten van schaduwbomen om de koffieplanten te beschermen tegen extreme weersomstandigheden.
… wordt het risico op kinderarbeid kleiner.
… vermindert de noodzaak om te ontbossen.
Koffiebonen eerlijk inkopen is niet makkelijk, maar het kan wel. En jij kan ook een steentje bijdragen!
Wat kan ik zelf doen?
In de eerste plaats zijn het de koffiemerken die in actie moeten komen. Vraag dus eens aan je favoriete koffiemerk waar de koffie vandaan komt en welke prijs de boer hiervoor krijgt. Transparantie is een eerste stap richting verandering. Hoe meer vragen de merken krijgen over hun inkoopbeleid, hoe groter de kans dat ze hun verantwoordelijkheid zullen nemen.
Je kan ook kiezen voor Fairtrade, Direct Trade of Fairchain koffie. Alle 3 streven ze naar eerlijke handel, maar elk op hun eigen manier en met kanttekeningen.
- Fairtrade is een keurmerk dat zich richt op het verbeteren van de positie van koffieboeren. Ze betalen de boeren een minimumprijs (ongeacht de marktprijs) plus een extra premie die hen in staat moet stellen om duurzaam te produceren. Van alle keurmerken betaalt Fairtrade de boer de hoogste premie. Onthoud wel: het is geen garantie dat de boer een leefbaar inkomen heeft ontvangen.
- Bij Direct Trade leggen koffiebranders directe relaties met individuele boeren of koffieplantages, zonder tussenkomst van handelaren. De focus ligt op het verkrijgen van hoogwaardige koffie en het betalen van prijzen die vaak hoger zijn dan de marktprijs, direct aan de boer. Er is geen onafhankelijke organisatie in het spel die de claims checkt, dus je hebt als consument geen garantie dat de boer daadwerkelijk een eerlijke prijs heeft ontvangen.
- FairChain streeft ernaar om een groter deel van de waardeketen in het producerende land te houden, bijvoorbeeld door daar de koffie te branden en verpakken. Dit creëert meer lokale werkgelegenheid en economische groei, waardoor een groter deel van de winst in het land van herkomst blijft. Maar ook hier geldt: verwerking in het land van oorsprong is geen garantie dat de koffieboer er beter van wordt.
3 manieren om bij te dragen
- Stel kritische vragen aan koffiemerken zonder én met keurmerk.
- Moedig je werkgever aan te kiezen voor duurzame koffie (tip: check je koffie via het Goede koffie-filter).
- Zorg ervoor dat je complete koffieconsumptie minder milieuvervuilend is: maak gebruik van herbruikbare bekers en plantaardige melk. Zo beperk je de uitstoot van CO2.
- Stel kritische vragen aan koffiemerken zonder én met keurmerk.
- Moedig je werkgever aan te kiezen voor duurzame koffie (tip: check je koffie via het Goede koffie-filter).
- Zorg ervoor dat je complete koffieconsumptie minder milieuvervuilend is: maak gebruik van herbruikbare bekers en plantaardige melk. Zo beperk je de uitstoot van CO2.
Waar en hoe vind ik eerlijke koffie?
Zoals je hierboven hebt gelezen, is een keurmerk geen garantie voor een leefbaar inkomen. Blijf dus kritische vragen stellen aan koffiemerken om te achterhalen of de koffie eerlijk is. Onderstaande koffiemerken geven je inzicht in de herkomst van hun koffie en de prijs die zij aan de koffieboeren betalen:
Liever zelf op onderzoek uit? Of ben je benieuwd hoe het met jouw favoriete merk is gesteld? Check ook deze vergelijkingssites:
Word ook solidair
Wil jij ook dat alle koffie in de winkel wordt gemaakt in solidariteit met mens, milieu en toekomstige generaties? Teken nu ons manifest!