Klimaatslimme koffieteelt is toekomstbestendig, maar vraagt om forse investeringen die veel boeren zelfstandig niet kunnen opbrengen.
De rol van Nederland in duurzame landbouw en handel
Landbouwminister Carola Schouten gaat ook mee op missie. Ze presenteerde onlangs haar toekomstvisie waarin kringlooplandbouw en meer waardering voor de boer centraal staat. En ze kijkt verder dan de Nederlandse landbouw, want ook over de grenzen speelt ons land een belangrijke rol in deze sector, als handels-, kennis- en investeringspartner. Nederland is de grootste importeur van palmolie in Europa en een belangrijke importeur van koffie en bananen. Het merendeel wordt verder verwerkt en verhandeld in Europa. Door die sterke handelspositie is Nederland ook in staat om iets te doen aan de negatieve effecten van de agrarische productie zoals ontbossing en slechte arbeidsomstandigheden. Zo was Nederland drie jaar geleden initiatiefnemer van de “Amsterdam Declaration” met als doel om in 2020 de Europese import van palmolie volledig te verduurzamen. Ook in de koffie- en bananensector heeft ons land de afgelopen jaren een voortrekkersrol gespeeld bij de verduurzaming van de Europese import. Dat zijn goede ontwikkelingen, maar we zijn er nog lang niet.
Duurzame hulp en handel in de praktijk
Colombia behoort wereldwijd tot de top vijf exporteurs van koffie, bananen en palmolie. Deze producten zijn een alternatief voor de coca en cocaïne productie en zijn heel belangrijk in de wederopbouw van een boerenbestaan voor honderdduizenden oorlogsslachtoffers. Solidaridad, bijna 50 jaar geleden opgericht in Nederland en nu een wereldwijde netwerkorganisatie, helpt samen met de Nederlandse ambassade en lokale partners, al jarenlang boeren in Colombia om op een duurzame manier hun gewassen te verbouwen en te verwerken. Zo hoeft de productie van palmolie niet te leiden tot ontbossing en kunnen koffieboeren zich aanpassen aan de gevolgen van klimaatverandering. Colombia is nu de rising star als het gaat om de productie en export van duurzame grondstoffen. Meer dan 60% van de Colombiaanse koffie en 20% van de Colombiaanse palmolie wordt duurzaam geproduceerd. Het Nederlandse bedrijfsleven plukt daar de vruchten van en importeert jaarlijks meer duurzame palmolie, bananen en koffie. Zo worden duurzame bedrijfsdoelstellingen gehaald en het concurrentievermogen versterkt. Het is een business case voor duurzame, agrarische productie en handel.
Handelsmissies om te investeren in blijvende vooruitgang
De handel boert dus goed bij deze ontwikkelingen. Maar de boer heeft meer handel en investeringen nodig om de overgang te kunnen maken naar echt toekomstbestendige landbouwproductie. Duurzame palmolie is, door een betere prijs en een hogere productie weliswaar een aantrekkelijk alternatief voor boeren, maar de omschakeling naar duurzame palmolie is te kostbaar voor de meeste producenten, waardoor het wereldwijde volume duurzame palmolie nog maar een relatief klein deel is (20%). En miljoenen koffieboeren produceren duurzaam, maar verdienen te weinig om de bedrijfskosten te dekken, hun gezin en werknemers van een leefbaar inkomen te voorzien en het milieu te beschermen. Markten, industrie en overheden moeten meer verantwoordelijkheid nemen om de situatie voor de boeren echt blijvend te verbeteren. Stabielere markten en meer investeringen in technologie en kennis zijn nodig om duurzame landbouwproductie en handel op grote schaal mogelijk te maken. Fiscale stimulansen en meer inclusieve prijzen zijn nodig om ervoor te zorgen dat we het gat tussen maatschappelijke kosten én baten van duurzame landbouwproductie kunnen dichten. Alleen dan kunnen we een win-win situatie creëren voor de BV Nederland én de boeren in landen waar we onze grondstoffen inkopen.
Nederland moet gidsland worden voor duurzame landbouw en handel
De handel met Colombia laat de complexe realiteit zien van hoe wij als wereld produceren en consumeren. Als we in 2050 negen miljard monden willen voeden, zonder de aarde uit te putten, zijn we afhankelijk van bedrijven, boeren en arbeiders die toekomst zien in de duurzame landbouw en voedselproductie. Gelukkig biedt het voorbeeld van Colombia lichtpunten. Premier Rutte en Minister Schouten kunnen tijdens de handelsmissie laten zien dat Nederland een handelspartner is die naar de lange termijn kijkt en Colombia blijft helpen bij de transitie naar duurzame landbouw. Alleen dan zorgt onze handel voor échte voorspoed. De handelsmissie van de toekomst maakt van Nederland een gidsland voor duurzame handel en landbouw.