Jaarverslag 2020
2020 was een bijzonder jaar voor Solidaridad in Europa en niet alleen vanwege de pandemie waardoor veel plannen en onze manier van werken op de schop gingen. De samenwerking met donoren en bedrijven is continu in beweging en we hebben ons stevig bemoeid met Europees beleid. We zijn voor nieuwe Europese wetgeving en wederopbouw na de pandemie die Europa beter maakt dan vóór de coronacrisis.
Kernresultaten 2020
- Solidaridad pleit voor beleid dat een duurzame en inclusieve mondiale economie steunt. Daarom hebben we 39 onderwerpen onder de aandacht van beleidsmakers gebracht. We hebben bijgedragen aan de vorming van drie nieuwe wetsvoorstellen die rekening houden met kleine boeren, arbeiders en mijnwerkers.
- Samen met bedrijven werkt Solidaridad aan wereldwijde duurzame transformatie van economische sectoren. We hebben met 47 Europese bedrijfspartners gewerkt aan vernieuwing van bedrijfsbeleid en innovatieve, inclusieve modellen voor duurzame inkoop, productie en investeringen.
- Het crowdfundplatform PlusPlus is gelanceerd en van start gegaan. PlusPlus verbindt particuliere beleggers in Nederland met MKB-voedselproducenten in Azië, Afrika en Latijns-Amerika, waardoor ze toegang krijgen tot financiering. Deze ondernemers creëren werkgelegenheid en verbeteren de levensomstandigheden op het platteland.
- Een kerndoel van Solidaridad was het vergroten en diversificatie van de inkomsten van nieuwe en bestaande institutionele donoren. Er zijn in 2020 nieuwe donorcontracten getekend ter waarde van 78 miljoen euro om ons wereldwijde werk voor duurzame en inclusieve productieketens in de komende jaren te kunnen voortzetten.
- Met publiciteit vergroten we het draagvlak om boeren en arbeiders in productieketens te ondersteunen bij de omslag naar een duurzame wereldwijde economie. Het grote bereik in 2020, online potentieel bereik van 750 miljoen mensen, hielp ons om de Europese steun voor het werk van Solidaridad te vergroten.
- De Europese strategie voor 2021-2025 werd ontwikkeld en gepubliceerd. Ook werden planning, monitoring, evaluatie en leerprocessen in verschillende projecten, bedrijfspartnerschappen en binnen de organisatie zelf versterkt.
KERNACTIVITEITEN
Hernieuwde samenwerking met het Ministerie van Buitenlandse Zaken
We zijn trots op het aantal en de omvang van de nieuwe donorcontracten die we hebben getekend. De totale waarde van de nieuwe contracten bedraagt 78 miljoen euro. De samenwerking met het Nederlandse Ministerie voor Buitenlandse Zaken is vernieuwd en onze aanvraag voor het ministeriële programma ‘Power of Voices’ goedgekeurd. Ook hebben we verlenging gekregen van ons ‘Practice for Change’ programma. Deze fondsen vormen de ruggengraat van Solidaridad om onze nieuwe strategie ‘Reclaim Sustainability’ uit te voeren en zijn een goede basis voor toekomstige groei. Ook met fondsen van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland en de Achmea Foundation hebben we nieuwe programma’s ontwikkeld. Diversificatie van inkomsten bleek lastig in 2020. De pandemie belemmerde het ontwikkelen van nieuwe relaties met institutionele donoren.
Covid-19 had een grote impact op de uitvoering. Veel projectplanningen moesten op de schop en dat kan alleen na overleg met donoren. De pandemie had ook invloed op de doelen van veel projecten. Nieuwe doelen en activiteiten zijn gepland om de problemen op te lossen die zijn veroorzaakt door de pandemie en lock downs.
Donoren hebben onverminderd vertrouwen in de effectiviteit en relevantie van de projecten van Solidaridad. Door Corona kampt de hele sector met vergelijkbare uitdagingen, waardoor veel partners zich flexibel opstellen en open staan voor aanpassingen.
Build Back Better op de agenda
Beleid ontwikkelen en beïnvloeden in Europa is een kerntaak van Solidaridad. Het stimuleert verantwoord ondernemen, eerlijke handel en duurzaam economisch overheidsbeleid. We hebben een nieuwe beleidsvisie gepubliceerd waarin wordt gepleit voor een slimme mix van beleidsmaatregelen, inclusief wettelijk verplichte maatregelen voor Europese bedrijven. In 2020 hebben we in totaal 39 keer aan overheden en bedrijven gevraagd om beter beleid.
We hebben een aantal keer opgeroepen tot actie om het belang van solidariteit met boeren, mijnwerkers en arbeiders tijdens de pandemie te benadrukken. Terwijl Europa de effecten van de pandemie voor de Europeanen bestreed, riep Solidaridad op om óók verantwoordelijkheid te nemen voor boeren en arbeiders in andere werelddelen. Want zij produceren onze goederen, maar worden onevenredig hard geraakt door de economische gevolgen van de pandemie. We hebben gepleit voor een Build Back Better-strategie om de fase van economisch herstel aan te grijpen als een kans voor duurzame economische ontwikkeling. Zodat we een weerbare samenleving opbouwen die wereldwijd samenwerkt aan sociaal-economische en ecologische duurzaamheid en rechtvaardigheid.
In 2020 sloten we het Golden Line-programma af. Dit vijfjarige project in samenwerking met Simavi en Healthy Entrepreneurs, had als doel om de sociaal-economische positie van vrouwen in kleinschalige goudmijnen te versterken. We hebben veel positieve effecten gezien onder andere op het gebied van beleidsbeïnvloeding. Op het internationale niveau zijn overheden en bedrijven zich meer bewust van het belang van gendergelijkheid en verantwoorde mijnbouw. Maar het effect daarvan op nationaal en internationaal beleid is nog beperkt. Doorgaan en volhouden gericht op deze doelstellingen is van groot belang.
Lange termijn visie vasthouden in tijden van nood
We zijn trots op het vernieuwde vijfjarige partnerschap met Henkel, de grote Duitse multinational en producent van wasmiddelen, lijmen en cosmetische producten. Ook hebben we met succes ons partnerschap met East-West Seed versterkt, door de samenwerking uit te breiden naar vier projecten. De samenwerking met dit bedrijf, dat zaden en kennis levert aan boeren, breidt uit en verdiept zich. In 2020 werkten we in totaal met 47 bedrijven samen om duurzaam beleid, bedrijfsprocessen en innovatieve en inclusieve businessmodellen in te voeren. Hieronder vallen ook duurzame investeringen, inkoop en productiemethoden, en het internaliseren van externe kosten. Daarmee hebben we onze doelstelling van 40 partnerschappen overtroffen.
Er waren ook tegenslagen, zoals de beslissingen van sommige bedrijven om niet langer met ons samen te werken. Voor een groot merk woog het risico voor hun reputatie zwaarder, dan de kans om flinke impact in hun productieketen te realiseren. Zij trokken zich terug uit een gebied waar ze tot dan toe grondstoffen hadden ingekocht. In een ander geval werd een programma voor traditionele certificering verkozen boven ons innovatieve ‘beyond certification’ koffieprogramma.
Door de pandemie hebben veel bedrijven bezuinigd op hun budgetten voor duurzaamheidsprogramma’s, wat het moeilijker maakt om (nieuwe) overeenkomsten te sluiten, vooral als het gaat om een financiële bijdrage. Dankzij de algemene vertraging in de uitvoering van programma’s heeft de ontwikkeling van partnerschappen ook achterstand opgelopen. Bovendien merkten we op dat bedrijven de focus verlegd hebben van lange naar korte termijn projecten om noodhulp aan partners te kunnen bieden. Door fondsen voor publiek-private samenwerking te combineren met de beperkte bijdragen uit het bedrijfsleven hebben we acht nieuwe samenwerkingsprogramma’s kunnen ontwikkelen, die in 2021 zullen starten.
Mondiale persbureaus verspreiden boodschap Solidaridad
In 2020 plukten we de vruchten van ons eerdere werk. De lessen in publiciteit die we hebben geleerd van eerdere barometers hebben we toegepast in de plannen voor de lancering van de Sustainable Cotton Ranking in februari en de Cacaobarometer in december. Samen met onze partners konden we mondiale media en persbureaus interesseren, wat resulteerde in een potentieel online bereik van 750 miljoen mensen wereldwijd, het hoogste jaarlijkse bereik ooit. Zichtbaarheid is essentieel om steun te krijgen van Europese burgers, bedrijven en beleidsmakers. Dit helpt Solidaridad om zich te positioneren als een goede partner voor duurzame verandering.
Leren is cruciaal voor ontwikkeling van programma’s
Solidaridad bouwt kennis op en wil continu leren om effectieve, efficiënte en relevante programma’s te ontwikkelen. Dat vraagt om continue verbetering in de organisatie. In 2020 hebben we ons programma voor beleidsbeïnvloeding ‘Advocacy for Change’ geëvalueerd, een samenwerking met het Ministerie van Buitenlandse Zaken. De evaluatie was positief met een rapport vol waardevolle lessen. Het toonde aan dat multi-stakeholder platforms een effectieve manier zijn om verschillende belanghebbenden te betrekken en samen beleid te ontwikkelen. De conclusie was dat het programma effectief was, omdat we worden gezien als een geloofwaardige en betrouwbare partner, met een constructieve insteek.
Een groot succes was de ontwikkeling van een beter monitoringsysteem voor het verzamelen van data en monitoring van de voortgang in de resultaten van projecten. We ontwikkelden een aantal track records om onze fondsenwerving te ondersteunen en de effecten van ons werk te laten zien, zoals de Track Record Livestock & Dairy en de Lessons Learned Report over landschapsprogramma’s.
INNOVATIE
Het fundament voor sociale en gender inclusiviteit
Solidaridad wil gender inclusiviteit versterken in de structuur en programmering van de organisatie. In 2019 hebben we onderzocht waar we staan en waar we naartoe willen. Een van de aanbevelingen was om vast te houden aan het principe van gedeelde verantwoordelijkheid voor gendergelijkheid. Na de publicatie van ‘The Journey of Solidaridad towards Gender Inclusivity’ voor partners en externe belanghebbenden publiceerden we ook de ‘Solidaridad Gender Inclusivity Buckets Book’ in 2020. We ontwikkelden een methode voor gender-inclusieve business modellen en richtlijnen voor inclusieve multi-stakeholder platforms. Gebaseerd op onze meerjarenstrategie 2021-2025 zal de focus verbreden naar sociale inclusiviteit en respect voor diversiteit in ons werk in Europa.
Voedselondernemers ondersteunen met PlusPlus
Financiering krijgen blijft lastig voor de vele ondernemers in ontwikkelingslanden waarmee Solidaridad samenwerkt over de hele wereld. In 2020 gingen een nieuw bedrijf en een programma van start om daar wat aan te doen.
Crowdfunding initiatief PlusPlus werd gelanceerd samen met onze partners ICCO/Cordaid, Truvalu en Lendahand. PlusPlus biedt individuele investeerders in Nederland de kans om rechtstreeks leningen te verstrekken aan kleine en middelgrote voedsel en landbouw ondernemers in Afrika, Azië en Latijns-Amerika.
Met de lanceringscampagne bereikten we 2.3 miljoen Nederlanders, vooral via sociale media en een radiocampagne. Door alle aandacht voor de pandemie in de Nederlandse media was de publiciteit beperkt. We hebben daarom vooral de bestaande netwerken van de oprichters gebruikt om van daaruit steun en deelnemers voor PlusPlus te werven. Na de lancering in augustus is tot het eind van het jaar bijna 200.000 euro geïnvesteerd in ondernemers in Afrika, Azië en Latijns-Amerika. Ondanks de pandemie zijn in totaal negen projecten van zes ondernemers gefinancierd.
Verder werkten we met de Achmea Foundation om een miljoen euro aan leningen te verstrekken aan agrarische dienstverleners in Ghana. Deze ondernemers helpen palmolieboeren met het verbeteren van de landbouwmethoden en de winstgevendheid. Nog eens 200,000 euro aan leningen is bedoeld voor verbetering van de zuivelproductie van melkveehouders in Tanzania.
We versterken de samenwerking met financiële organisaties in Europa, om meer boeren en ondernemers te kunnen bereiken met financiering voor klimaatslimme landbouw- en voedselproductie.
Boeren niet gecompenseerd voor klimaatslimme productie
Klimaatverandering is een grote uitdaging voor veel boeren. Op veel plaatsen moet de landbouw zich sterk aanpassen om bestand te zijn tegen steeds extremere weersomstandigheden. Die omslag is een prioriteit voor boeren en Solidaridad ondersteunt ze met methoden voor klimaatslimme landbouw. Daarmee kunnen boeren zich aanpassen aan het warmere klimaat en het vermindert de uitstoot van broeikasgassen. Bovendien helpt het om koolstofdioxide om te zetten in levende biomassa en humus in de bodem. In 2020 ondersteunden we de introductie van klimaatslimme methoden voor een miljoen hectare landbouwproductie. Maar de boeren worden zelden gecompenseerd voor het verminderen van hun uitstoot. Solidaridad wil daar verandering in brengen door ze financieel te belonen voor hun bijdrage aan de strijd tegen klimaatopwarming. Europese financiële instellingen kunnen daarbij een beslissende rol spelen en een stimulerende markt creëren voor effectieve beperking van uitstoot van CO2 en andere broeikasgassen uit de landbouw, ook wel Carbon Banking genoemd.
In 2020 ontwikkelden we een veelomvattend en robuust wetenschappelijk raamwerk om de klimaatimpact van boeren te meten. Dat gaat ons helpen om de voortgang te meten in het aanpassen aan klimaatopwarming en het tegengaan van de uitstoot van broeikasgassen in de landbouw. Met deze tool hebben we het digitale platform FarmImpact ontwikkeld. Dat verbindt boeren met internationale markten voor CO2 compensatie. In 2021 verwachten we de eerste financiële transacties voor boeren die deze nieuwe platforms betreden.
In 2020 ging ook ons belangrijkste project tegen klimaatopwarming van start: De nationale initiatieven voor duurzame en klimaatslimme kleinschalige palmolieboeren in Ghana, Nigeria, Indonesië en Maleisië. Het doel is om in belangrijke palmolie productiegebieden klimaatslimme landbouw te stimuleren en ontbossing tegen te gaan.
Voortbouwend op eerdere successen en nieuwe ontwikkelingen gaan we succesvolle klimaatprojecten opschalen. De financiering wordt bijeengebracht door een speciaal team dat samenwerking zoekt met Europese- en mondiale donoren die klimaat hoog op de agenda hebben.
ORGANISATIE
Thuiswerken en verbonden blijven
Corona was een aanleiding om het al bestaande beleid voor thuiswerken versneld door te ontwikkelen. Medewerkers zijn financieel en op het gebied van ICT ondersteunt om thuis te kunnen werken. We hebben extra nadruk gelegd op verbondenheid onder het personeel en op regelmatige basis iedereen op de hoogte gehouden van ontwikkelingen in de organisatie. Stress tegengaan bij het personeel veroorzaakt door Corona en de lock downs was een andere prioriteit.
Ondanks Corona en de uitdagingen die thuiswerken met zich meebrengt, lag het ziekteverzuim met 4.4% maar nét boven de 4% die als maximum in ons beleid is opgenomen. Het verloop van 16,3% onder de medewerkers was relatief groot. Het doel is maximaal 14%. Het was een uitdaging om onder deze omstandigheden nieuw personeel te werven en nieuwe collega’s een goede start te laten maken in de organisatie. Het personeelsbestand is gegroeid van 49.5 naar 56.4 FTE.
In 2020 hebben we ons integriteitsbeleid herzien en verbeteringen aangebracht, in het bijzonder over hoe we moeten reageren op grensoverschrijdend gedrag of een inbreuk op de integriteitsregels en hoe we daar onderzoek naar moeten doen. Je kan de nieuwste versie van de gedragsregels en klokkenluidersprocedure hier vinden. Naast de interne regionale en externe rapportageverplichtingen is ook een externe partij aangetrokken waar wereldwijd en onafhankelijk online melding kan worden gedaan van wangedrag door Solidaridad of haar partners.
Een klacht in 2019 is volgens de regels behandeld, met grondig extern onderzoek en heldere communicatie naar de betrokkenen in de loop van 2020. In 2020 zijn er geen nieuwe klachten van wangedrag of schending van de integriteitsregels ontvangen.
In 2021 wordt de integriteitsstructuur verder versterkt met de benoeming van een mondiale coördinator integriteit en met de aanstelling van een externe integriteitsadviseur bij een alliantie van partijen.
Er is een start gemaakt met de ontwikkeling van een netwerk van integriteitsadviseurs in het Solidaridad Netwerk om de effectiviteit van het integriteitsbeleid verder te versterken en bij te dragen aan een positieve cultuur op de werkvloer met open communicatie, goede besluitvorming en een sterk moreel sturend kompas voor besluitvorming en management.
Solidaridad compenseert in Europa voor de broeikasgasuitstoot veroorzaakt door elektriciteitsgebruik in de kantoren en door reizen in samenwerking met BanCO2, een Colombiaans initiatief dat koffieboeren beloont voor klimaatslimme landbouw. Zij verminderen de uitstoot van broeikasgassen onder andere door het planten van bomen.
Een stabiele financiële basis
Een aantal grote donorcontracten eindigden in 2020 en nieuwe contracten werden ondertekend. Deze meerjarige contracten zijn het financiële fundament van Solidaridad Network. In 2020 waren de inkomsten en uitgaven van Solidaridad in Europa (Nederland en Duitsland) in lijn met de begroting. Hoewel Corona sommige programma’s en de bijbehorende uitgaven vertraagde, waren de totale uitgaven voor structurele hulp hoger dan verwacht. Ondertussen liepen de kosten voor communicatie en fondsenwerving terug. Solidaridad Nederland heeft haar aandelen in fairtrade fruitbedrijf AgroFair bv verkocht aan de coöperaties van fruitproducenten die AgroFair beleveren. Ook hebben we onze aandelen in STIP bv verkocht, een kennisplatform voor duurzame kweekvis, dat Solidaridad heeft opgezet om de transparantie in de mondiale viskweek sector te verbeteren. Samen met Lendahand en twee andere organisaties investeerde Solidaridad in PlusPlus (AgriCrowd bv).
Het totale inkomen van Solidaridad in Europa in 2020 was 34.479.121 euro. De uitgaven waren in totaal 35.261.830 euro. De rente en inkomsten door investeringen kwamen uit op 841.229 euro. Het financiële resultaat over 2020 is positief en bedraagt 58.540 euro.
Solidaridad heeft een continuïteitsreserve. Richtlijnen van Goede Doelen Nederland vereisen dat de reserve tussen de 1,0 en 1,5 keer van de jaarlijkse kosten van de operationele structuur blijft. De continuïteitsreserve op 31 December 2020 was 6.810.053 euro. Dat is 1,3 keer de jaarlijkse kosten van onze operationele structuur.
De kosten voor fondsenwerving in 2020 waren 735.859 euro. Dat is 2,1% van de totale inkomsten van 34.479.121 euro.
Van de totale uitgaven van 35.261.810 is 95,7% uitgegeven aan structurele hulp, 2,1% aan fondsenwerving, 1,7% aan communicatie en voorlichting en 0,6% aan management en administratie.
De financiële jaarverslagen zijn geschreven volgens de Richtlijn Fondsenwervende Instellingen (RJ 650), onderdeel van de accounting standaarden van de Raad voor de Jaarverslaggeving.
Lees meer: