Solidaridad en Fairtrade Nederland doen de volgende aanbevelingen aan de Nederlandse overheid, Nederlandse bedrijven, financiële instellingen en het maatschappelijk middenveld. Daarin staat een leefbaar inkomen voor de boeren en een leefbaar loon voor werknemers aan het begin van onze toeleveringsketens centraal.

Aanbevelingen voor de Nederlandse overheid

Zet mensen op de eerste plaats en draag zorg voor duurzame, eerlijke handel.

Draag zorg voor een duurzame transitie

  • Toon leiderschap richting de EU, de G20 en in samenwerking met overheden van producerende landen als het gaat om de Covid-19 wederopbouw respons.
  • Dring aan op een geïntegreerde aanpak die de veerkracht en duurzaamheid van wereldwijde toeleveringsketens vergroot en stel daarin een aanpak op leefbaar inkomen en leefbaar loon centraal. 
  • Zorg dat 10% van het Nederlandse steunpakket ten goede komt aan mensen in lage- en middeninkomenslanden die werkzaam zijn in internationale productieketens [1]. 
  • Neem nú maatregelen die voorkomen dat bedrijven hun verantwoordelijkheden op het gebied van mensenrechten en milieu versoepelen in hun toeleveringsketen, met name in de landen waar zij van afnemen. 
  • Zorg dat gepaste zorgvuldigheid in internationale handelsketens noodzakelijk onderdeel is van de reactie van Nederland op de COVID-19-pandemie.

​

Definieer een leefbaar inkomen en een leefbaar loon als mensenrecht en als uitgangspunt

  • Laat leefbaar inkomen en leefbaar loon in alle ministeries een uitgangspunt zijn.
  • Pak door op de noodzaak een leefbaar inkomen en leefbaar loon te kwantificeren. 
  • Maak de toezegging voor steun op de ontwikkeling van leefbaar inkomen referentieprijzen concreet [2].
  • Maak het betalen van een prijs die voor producenten in de keten óók voldoende oplevert een ijkpunt in lopende initiatieven zoals de convenanten, het Dutch Initiative Sustainable Cocoa (DISCO) en andere sector brede afspraken.

​

Benadruk actief het belang van IMVO en blijf dit aanjagen bij het Nederlandse bedrijfsleven

  • Richt je op het actief vormen en creëren van markten die duurzame en inclusieve groei opleveren en zorg dat partnerschappen met bedrijven waarbij overheidsgeld is betrokken, worden gedreven door algemeen belang, niet puur door winst.
  • Neem IMVO-criteria op in openbare aanbestedingen; zorg dat er voor producten die ons land binnenkomen altijd een prijs betaald wordt die de boeren die ze produceren in staat stelt een leefbaar inkomen te verdienen en de werknemers een leefbaar loon.
  • Zowel de oorzaken als de gevolgen van de huidige crisis tonen de urgentie aan van strengere regulering. 
  • Versnel de inspanningen voor een “smart mix” in beleidsmaatregelen, inclusief verplichte due diligence wetgeving voor bedrijven om respect voor mensenrechten en milieu in internationale toeleveringsketens te bewerkstelligen en het gebruik van gezaghebbende instrumenten zoals de UNGPs en de OECD-richtlijnen te bevorderen.

​

Versnel de realisatie van de ambities op klimaatverandering

  • Koppel steunmaatregelen aan duurzaamheidsdoelen en het ambitieuze beleid ter bestrijding van klimaatverandering en milieuschade en bevorder eerlijke toeleveringsketens. 
  • Eis dat bedrijven hun klimaatimpact openbaar maken en met oprechte plannen komen om hun footprint te verlagen.
  • Zorg ervoor dat investeringen nu wereldwijde toeleveringsketens helpen duurzamer en klimaatbestendiger te worden, in overeenstemming met de SDG’s en initiatieven zoals de Green
  • Deal van de EU. Gebruik COP26 als een uitgelezen kans om internationaal tot een nieuwe aanpak te komen.

Aanbevelingen voor Nederlandse bedrijven 

Stel de producenten waar je van afneemt economisch in staat de huidige crisis te

doorstaan en koers op duurzaam en verantwoord ondernemen.

Maak van duurzaamheid de norm. Herwaardeer de waarde van mens en milieu en pak het economische gelijkheidsvraagstuk aan in eigen keten.

  • Stop met de race naar de laagste prijs als businessmodel. Herdefinieer winst met in achtneming van de boeren, werknemers en het milieu die nu een hoge prijs betalen. 
  • Stel mens en milieu in de gehele keten centraal en pas inkoopvoorwaarden en inkoopprijzen toe die bijdragen aan de verhoging van inkomens van boeren en lonen van werknemers en positief bijdragen aan klimaatdoelstellingen. 
  • Leef principes en richtlijnen van de UNGP en OECD over maatschappelijk verantwoord ondernemen na en implementeer gepaste zorgvuldigheid door de hele keten. 
  • Pleit voor wetgeving hierop zodat er een gelijk speelveld komt.
  • Gebruik de eventueel verkregen steunpakketten in het licht van deze oproep. We zijn afhankelijk van andere landen, de boeren en de werknemers daar. Alles puur voor eigen onderneming gebruiken is op lange termijn kortzichtig. Wees ambitieus. 
  • Wordt een duurzame leider en versnel de realisatie van de ambities op klimaat en milieu en de SDG’s.

Prioriteer de versterking van de positie en veerkracht van producenten en

werknemers in internationale handelsketens.

  • Toon leiderschap en ambitie en maak producten of lever diensten waar de maatschappij als geheel iets aan heeft. Start met een gedegen ketenanalyse en identificeer kwetsbare stakeholders in de toeleveringsketen. 
  • Betaal een prijs voor je product of grondstof die ten minste de kosten van duurzame productie met oog voor mens en milieu dekt en die nodig is voor realisatie van een leefbaar inkomen /loon.
  • Werk samen met het maatschappelijk middenveld en lokale stakeholders. 
  • Werk scenario’s uit van de diverse risico’s van kleine boeren en werknemers.
  • Ontwikkel op basis van de scenario’s met het maatschappelijk middenveld en (lokale) stakeholders een inclusieve strategie en een concreet stappenplan om de duurzame doelen te bereiken. 
  • Verwerk de doelen in bedrijfsbeleid, processen, services en creatie van (ver)nieuwde businessmodellen en voer de plannen uit. 
  • Breid de bestaande sourcing dialogen uit naar sociale dialoog. 
  • Stimuleer in gesprekken en in werkwijze het belang van gezonde industriële relaties, decent work en livelihood in de toeleveringsketen. 
  • Wees een voorbeeld van een constructieve dialoog voor lokale werkgevers en werknemers.
  • Versnel inspanningen gericht op commerciële relaties gebaseerd op gedeelde economische waardeverdeling in de toeleveringsketen en tussen werkgevers, werknemers en boeren, inclusief service providers en tijdelijke krachten.

​

Wees oprecht en transparant in je acties

  • Breng jaarlijks verslag uit op vorderingen en dilemma’s. 
  • Meet de voortgang met stakeholders door de inkomensveranderingen van boeren te beoordelen en niet het aantal boeren of werknemers boven een bepaald inkomensniveau. 
  • Meet impact op meest kwetsbaren in de keten op gebied van loon en milieu.

Aanbevelingen voor financiële instellingen

Zorg dat duurzame productie de standaard wordt en niet de uitzondering.

Toon leiderschap door mens en milieu centraal te stellen en draag zichtbaar uit dat universeel rendement op de lange termijn belangrijker is dan relatieve korte termijn bedrijfsprestaties.

  • Erken het fundamentele risico voor toeleveringsketens als boeren niet voldoende inkomen verdienen om in hun basisbehoeften te voorzien. Handhaaf een lange termijn focus bij het nemen van investeringsbesluiten en hanteer daarin het principe van stakeholder boven aandeelhouder.
  • Intensiveer de dialoog met bedrijven in de agrifood sector en stimuleer dat zij actief toewerken naar een nieuwe balans in de economie, waarin herwaardering van mens en milieu in de keten centraal staan. Stuur bedrijven een duidelijk signaal en moedig ze aan hun duurzame inspanningen op lange termijn te verbeteren, en een leefbaar inkomen en leefbaar loon te integreren als hoekstenen van hun supply chain management. Beloon bedrijven die middels actieve ondersteuning en door inkooppraktijken boeren en arbeiders in toeleveringsketens in staat stellen beter terug te bouwen. Zet een punt achter engagement als er geen vooruitgang is om duurzaam te ondernemen in de keten.

Aanbevelingen aan het maatschappelijk middenveld

Geef het goede voorbeeld!

Roep de overheid en bedrijven ter verantwoording waar nodig en geef de meest gemarginaliseerden een stem

  • Monitor de impact van de crisis op producenten en pleit voor maatregelen ter bescherming en prioritering van de meest kwetsbaren op korte en lange termijn. Zorg voor actieve, en inclusieve feedbackloops die het beslissingsproces van overheidsprioriteiten helpen te informeren in de nooden wederopbouwfase van de respons. Zorg dat de middelen hun beoogde bestemming bereiken en wees transparant over de voortgang, uitdagingen en geleerde lessen in implementatie van programma’s.

Sla de handen ineen, stel samenwerking als hoofddoel en wees een betrouwbare partner.

  • Concurreer niet onderling op beschikbare fondsen, maar werk samen. Ondersteun sterke en actieve maatschappelijke netwerken en help elkaar om ervoor te zorgen dat de behoeften van de meest kwetsbare mensen prioriteit hebben bij wederopbouw. Maak een leefbaar inkomen en een leefbaar loon een indicator voor succes binnen alle programma’s. Initieer en/of werk mee aan de ontwikkeling van benchmarks zodat er gezamenlijk meer referentie inkomens berekend worden en het inkomen/ loongat inzichtelijk wordt.
  • Pleit voor de urgentie van een leefbaar loon en inkomen om het levensonderhoud en weerbaarheid van boeren te verbeteren. Roep op tot een geïntegreerde aanpak om prijs in de mix van bestaande en nieuwe interventies op te nemen om leefbaar inkomen en leefbaar loon mogelijk te maken.
  • Werk samen in het toewerken naar een universele referentieprijs voor belangrijke commodities zodat er een norm is waarop overheid en bedrijfsleven kunnen koersen als het gaat om leefbaar inkomen en leefbaar loon.
  • Werk samen met bedrijven aan het dichten van de kloof tussen eigenlijke en leefbare lonen/inkomens, bijvoorbeeld door de ontwikkeling van betekenisvolle stappenplannen en implementatie van programma’s in producerende landen.

Bouw voort op de onlinemogelijkheden die de crisis biedt en verminder je ecologische footprint.

  • Reis minder, overleg en vergader meer digitaal. Stimuleer een online denktank voor de transitie naar een weerbare toeleveringsketen

[1] ViceVersa, 16 april 2020. Corona vereist ook steun aan kwetsbare  buitenlandse toeleveranciers. https://tinyurl.com/y8738hxl[2] Speech by Birgitta Tazelaar, Deputy Director-General for International Cooperation, Dutch Ministry of Foreign Affairs, on ‘The Only Way is Up! International Conference on Living Wages and Incomes in agrifood, Rotterdam, 6 November 2019. https://tinyurl.com/y8orhl6p